สวัสดีค่ะ วันนี้มาพบกันอีกแล้วนะค่ะสำหรับเนื้อหาที่จะนำมาเสนอในวันนี้นะค่ะ ก็คือเนื้อหาในเรื่องหลักการสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยค่ะซึ่งได้เรียนในวันที่ 7 มกราคม 2553ที่ผ่านมาค่ะ
หลักการสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
ครูปฐมวัยที่ดีนอกจากจะเข้าใจพัฒนาการเด็ก ธรรมชาติของเด็ก การเรียนรู้ของเด็ก และขอบข่ายของหลักสูตรที่ลึกซึ้งแล้ว ยังจะต้องเป็นผู้ที่รู้และเข้าใจหลักการสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยด้วยคือ
1.สอนให้สอดคล้องกับชีวิตประจำวัน
2.เปิดโอกาสให้เด็กได้รับประสบการณ์ที่ทำให้พบคำตอบด้วยตนเอง
3.มีเป้าหมายและการวางแผนเป็นอย่างดี
4.เอาใจใส่ในเรื่องการเรียนการสอนและลำดับขั้นของการพัฒนาความคิดรวบยอดของเด็ก
5.ใช้วิธีการรจดบันทึกพฤติกรรมหรือระเบียบพฤติกรรมเพื่อใช้ในการวางแผนและจัดกิจกรรม
6.ใช้ประโยชน์จากประสบการณ์เดิมของเด็ก
7.รู้จักใช้สถานการณ์ขณะนั้นให้เป็นประโยชน์
8.ใช้วิธีการสอนแทรกกับชีวิตจริง
9.ใช้วิธีสอนให้เด็กมีส่วนร่วมหรือปฏิบัติจริงเกี่ยวกับตัวเลข
10.วางแผนส่งเสริมให้เด็กเรียนรู้ทั้งที่โรงเรียนและบ้านอย่างต่อเนื่อง
11.บันทึกปัญหาการเรียนรู้ของเด็กอย่างสมำเสมอเพื่อแก้ไขปรับปรุง
12.คาบหนึ่งควรสอนเพียงความคิดรวบยอดเดียว
13.เน้นกระบวนการ
สำหรับหลักการคณิตศาสตร์สำหรับเด็กมีมีเพียงเท่านี้ สำหรับใครที่มีข้อเสนอแนะก็ฝากไว้ได้นะคะ...ขอบคุณค่ะ
วันเสาร์ที่ 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553
ขอบข่ายหลักสูตรคณิตศาสตร์ในระดับปฐมวัย
สวัสดีค่ะวันนี้มาพบกันอีกครั้งในครั้งนี้จะขอนำเสนอบอบข่ายของหลักสูตรคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย ซึ่งได้เรียนกันในวันที่ 7 มกราคมที่ผ่านมาและอาจารย์ได้ทบทวนให้ในวันที่ 21 มากราคม 2553 ซึ่งรายละเอียดมีดังนี้ค่ะ
ขอบข่ายของหลักสูตรคณิตศาสตร์ในระดับปฐมวัยไว้ดังนี้
1. การนับ เป็นคณิตศาสตร์เกี่ยวกับตัวเลขอันดับแรกที่เด็กรู้จัก เป็นการนับอย่างมีความหมาย เช่น การนับตามลำดับตั้งแต่ 1ถึง 10 หรือมากกว่านั้น
2. ตัวเลข เป็นการให้เด็กรู้จักตัวเลขที่เห็นหรือใช้อยู่ในชีวิตประจำวัน ให้เด็กเล่นของเล่นเกี่ยว กับตัวเลขให้เด็กได้นับและคิดเอง โดยผู้เลี้ยงดูเด็กเป็นผู้วางแผนจัดกิจกรรม
3. การจับคู่ เป็นการฝึกฝนให้เด็กรู้จักการสังเกต ลักษณะต่างๆ และจับคู่สิ่งที่เข้าคู่กัน เหมือนกันหรือ อยู่ประเภทเดียวกัน
4. การจัดประเภท เป็นการฝึกฝนให้เด็กรู้จักการสังเกตคุณสมบัติของ สิ่งต่างๆ ว่ามีความแตกต่าง หรือเหมือนกัน ในบาง เรื่อง และสามารถจัดเป็นประเภทต่าง ๆ ได้
5. การเปรียบเทียบ เด็กจะต้องมีการสืบเสาะและอาศัยความสัมพันธ์ระหว่างของสองสิ่งหรือมากกว่า รู้จักใช้คำศัพท์ เช่น ยาวกว่า สั้นกว่า หนักกว่า เบากว่า
6. การจัดลำดับ เป็นเพียงการจัดสิ่งของชุดหนึ่ง ๆ ตามคำสั่งหรือตามกฎ เช่น จัดบล็อก 5 แท่งที่มีความยาวไม่เท่ากันให้เรียงตามลำดับจากสูงไปต่ำ หรือจากสั่นไปยาง เป็นต้น
7. รูปทรงและเนื้อที่ นอกจากให้เด็กได้เรียนรู้เรื่องรูปทรงและเนื้อที่จากการเล่นตาม ปกติแล้ว ผู้เลี้ยงดูเด็กยังต้องจัดประสบการณ์ให้เด็กได้เรียนรู้ เกี่ยวกับ วงกลม สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยมจัตุรัส สี่เหลี่ยมผืนผ้า ความ ลึกตื้น กว้างและแคบ
8. การวัด มักให้เด็กลงมือวัดด้วยตนเอง ให้รู้จักความยาวและ ระยะ รู้จักการชั่งน้ำหนัก และรู้จักการประมาณอย่างคร่าวๆ ก่อน ที่เด็กจะรู้จักการวัด ควรให้เด็กได้ฝึกฝนการเปรียบเทียบและ การจัดลำดับมาก่อน
9. เซต เป็นการสอนเรื่องเซตอย่างง่าย ๆ จากสิ่งรอบ ๆ ตัว มีการเชื่อมโยงกับสภาพรวม เช่น รองเท้ากับถุงเท้าถือเป็นหนึ่งเซต หรือในห้องเรียนมีบุคคลหลายประเภท แยกเป็นเซตได้ 2 เซต คือ นักเรียน ผู้เลี้ยงดูเด็กประจำชั้น เป็นต้น
10. เศษส่วน ปกติการเรียนเศษส่วนมักเริ่มเรียนในชั้นประถม แต่ผู้เลี้ยงดูเด็กปฐมวัยสามารถสอนได้โดยเน้นส่วนรวมให้เด็กเห็นก่อน การลงมือปฏิบัติเพื่อให้เด็กได้เข้าใจความหมายและมีความคิดรวบยอดเกี่ยวกับครึ่งหรือ ?
11. การทำตามแบบหรือลวดลาย เป็นการพัฒนาให้เด็กจดจำรูปแบบหรือลวดลาย และพัฒนาการจำแนกด้วยสายตาให้เด็กฝึกสังเกต ฝึกทำตามแบบ และต่อให้สมบูรณ์
12. การอนุรักษ์หรือการคงที่ด้านปริมาณ ช่วงวัย 5 ปีขึ้นไป ผู้เลี้ยงดูเด็กอาจเริ่มสอนเรื่องการอนุรักษ์ได้บ้าง โดยให้เด็กได้ลงมือปฏิบัติจริง เพื่อให้เด็กมีความคิดรวบยอดเรื่องการอนุรักษ์ที่ว่า ปริมาณของวัตถุจะยังคงที่ไม่ว่าจะย้ายที่หรือทำให้มีรูปร่างเปลี่ยนไปก็ตาม
สำหรับท่านที่มีเสนอแนะแนะเพิ่มเติมสามารถแนะนำได้นะคะ ขอบคุณล่วงหน้าค่ะ
ขอบข่ายของหลักสูตรคณิตศาสตร์ในระดับปฐมวัยไว้ดังนี้
1. การนับ เป็นคณิตศาสตร์เกี่ยวกับตัวเลขอันดับแรกที่เด็กรู้จัก เป็นการนับอย่างมีความหมาย เช่น การนับตามลำดับตั้งแต่ 1ถึง 10 หรือมากกว่านั้น
2. ตัวเลข เป็นการให้เด็กรู้จักตัวเลขที่เห็นหรือใช้อยู่ในชีวิตประจำวัน ให้เด็กเล่นของเล่นเกี่ยว กับตัวเลขให้เด็กได้นับและคิดเอง โดยผู้เลี้ยงดูเด็กเป็นผู้วางแผนจัดกิจกรรม
3. การจับคู่ เป็นการฝึกฝนให้เด็กรู้จักการสังเกต ลักษณะต่างๆ และจับคู่สิ่งที่เข้าคู่กัน เหมือนกันหรือ อยู่ประเภทเดียวกัน
4. การจัดประเภท เป็นการฝึกฝนให้เด็กรู้จักการสังเกตคุณสมบัติของ สิ่งต่างๆ ว่ามีความแตกต่าง หรือเหมือนกัน ในบาง เรื่อง และสามารถจัดเป็นประเภทต่าง ๆ ได้
5. การเปรียบเทียบ เด็กจะต้องมีการสืบเสาะและอาศัยความสัมพันธ์ระหว่างของสองสิ่งหรือมากกว่า รู้จักใช้คำศัพท์ เช่น ยาวกว่า สั้นกว่า หนักกว่า เบากว่า
6. การจัดลำดับ เป็นเพียงการจัดสิ่งของชุดหนึ่ง ๆ ตามคำสั่งหรือตามกฎ เช่น จัดบล็อก 5 แท่งที่มีความยาวไม่เท่ากันให้เรียงตามลำดับจากสูงไปต่ำ หรือจากสั่นไปยาง เป็นต้น
7. รูปทรงและเนื้อที่ นอกจากให้เด็กได้เรียนรู้เรื่องรูปทรงและเนื้อที่จากการเล่นตาม ปกติแล้ว ผู้เลี้ยงดูเด็กยังต้องจัดประสบการณ์ให้เด็กได้เรียนรู้ เกี่ยวกับ วงกลม สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยมจัตุรัส สี่เหลี่ยมผืนผ้า ความ ลึกตื้น กว้างและแคบ
8. การวัด มักให้เด็กลงมือวัดด้วยตนเอง ให้รู้จักความยาวและ ระยะ รู้จักการชั่งน้ำหนัก และรู้จักการประมาณอย่างคร่าวๆ ก่อน ที่เด็กจะรู้จักการวัด ควรให้เด็กได้ฝึกฝนการเปรียบเทียบและ การจัดลำดับมาก่อน
9. เซต เป็นการสอนเรื่องเซตอย่างง่าย ๆ จากสิ่งรอบ ๆ ตัว มีการเชื่อมโยงกับสภาพรวม เช่น รองเท้ากับถุงเท้าถือเป็นหนึ่งเซต หรือในห้องเรียนมีบุคคลหลายประเภท แยกเป็นเซตได้ 2 เซต คือ นักเรียน ผู้เลี้ยงดูเด็กประจำชั้น เป็นต้น
10. เศษส่วน ปกติการเรียนเศษส่วนมักเริ่มเรียนในชั้นประถม แต่ผู้เลี้ยงดูเด็กปฐมวัยสามารถสอนได้โดยเน้นส่วนรวมให้เด็กเห็นก่อน การลงมือปฏิบัติเพื่อให้เด็กได้เข้าใจความหมายและมีความคิดรวบยอดเกี่ยวกับครึ่งหรือ ?
11. การทำตามแบบหรือลวดลาย เป็นการพัฒนาให้เด็กจดจำรูปแบบหรือลวดลาย และพัฒนาการจำแนกด้วยสายตาให้เด็กฝึกสังเกต ฝึกทำตามแบบ และต่อให้สมบูรณ์
12. การอนุรักษ์หรือการคงที่ด้านปริมาณ ช่วงวัย 5 ปีขึ้นไป ผู้เลี้ยงดูเด็กอาจเริ่มสอนเรื่องการอนุรักษ์ได้บ้าง โดยให้เด็กได้ลงมือปฏิบัติจริง เพื่อให้เด็กมีความคิดรวบยอดเรื่องการอนุรักษ์ที่ว่า ปริมาณของวัตถุจะยังคงที่ไม่ว่าจะย้ายที่หรือทำให้มีรูปร่างเปลี่ยนไปก็ตาม
สำหรับท่านที่มีเสนอแนะแนะเพิ่มเติมสามารถแนะนำได้นะคะ ขอบคุณล่วงหน้าค่ะ
MIND MAP หน่วยมะละกอ
วันนี้มาพบกันอีกครั้ง ในวันนี้จะขอนำเสนอ MindMap หน่วยมะลกอค่ะ ซึ่งเป็นการวางแผนสำหรับการเขียนแผนการจัดประสบการณ์เพื่อทดสอบสอน ณ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม ซึ่งกลุ่มของดิฉันได้เลือกทำในหน่วยมะละกอ ซึ่งเนื้อหาที่จะสอนเราได้มีการเขียนเป็นความคิดรวบยอดดังกล่าวที่นำเสนอมาข้างต้น
บันทึกการเข้าเรียน (21 มกราคม 2553)
สวัสดีค่ะหลังจากที่ห่างหายจากวงการไปซะตั้งนาน วันนี้เป็นวันดีก็เลยได้พบกันอีกครั้งค่ะ และถ้าไม่พบกันวันนี้ไม่รู้ว่าคะแนนบล็อคจะได้คะแนนน้อยนิดเท่าไหร่ และเพื่อไม่ให้เป็นการเสียเวลา เรามาเริ่มกันเลยนะค่ะ ในวันนี้เราได้เรียนกันที่ห้องคอมค่ะ รู้สึกหนาวนิดหน่อย(หนาวใจนะค่ะ) วันนี้อาจารย์ตรวจงานที่มอบหมายให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มไปทำมา แต่ก็มีหลายๆกลุ่มที่เปิดไม่ได้และหาไม่เจอบ้าง และหลังจากนั้นอาจารย์ได้ให้แบ่งกลุ่มเป็น 3 ช่วงอายุ คือ
อนุบาล 1 ( 3-4)
อนุบาล 2 ( 4-5 )
อนุบาล3 (5-6)
และแบ่งเป็น 2สาย คือ A และB และกลุ่มของดิฉันจับได้กลุ่ม B อนุบาล 3 ซึ่งพวกเราได้เลือกที่สอนหน่วยดอกไม้ค่ะ ซึ่งรู้สึกว่ายากมากแต่ก็ต้องทำให้ดีที่สุดค่ะ สู้สู้
และหลังจากนั้นอาจารย์ได้มอบหมายให้ร้อยลูกปัดกับลวดกำมะหยี่ จำนวน 10 เส้น ซึ่งอาจารย์ได้อธิบายจนนักศึกษาจะเข้าใจ แต่ดิฉันก็ไม่เข้าใจอยู่ดี แต่ก็ถามเพื่อนที่คิดว่าเข้าใจ ( แต่ก็ทำมาผิดทุกคนเลย เสียใจ เสียใจ ) แต่ไม่เป็นไรเค้บอกว่าผิดเป็นครู....
สำหรับวันนี้ก็เท่านี้ก่อนแล้วกันนะค่ะ แล้วพบกันใหม่ค่ะ
อนุบาล 1 ( 3-4)
อนุบาล 2 ( 4-5 )
อนุบาล3 (5-6)
และแบ่งเป็น 2สาย คือ A และB และกลุ่มของดิฉันจับได้กลุ่ม B อนุบาล 3 ซึ่งพวกเราได้เลือกที่สอนหน่วยดอกไม้ค่ะ ซึ่งรู้สึกว่ายากมากแต่ก็ต้องทำให้ดีที่สุดค่ะ สู้สู้
และหลังจากนั้นอาจารย์ได้มอบหมายให้ร้อยลูกปัดกับลวดกำมะหยี่ จำนวน 10 เส้น ซึ่งอาจารย์ได้อธิบายจนนักศึกษาจะเข้าใจ แต่ดิฉันก็ไม่เข้าใจอยู่ดี แต่ก็ถามเพื่อนที่คิดว่าเข้าใจ ( แต่ก็ทำมาผิดทุกคนเลย เสียใจ เสียใจ ) แต่ไม่เป็นไรเค้บอกว่าผิดเป็นครู....
สำหรับวันนี้ก็เท่านี้ก่อนแล้วกันนะค่ะ แล้วพบกันใหม่ค่ะ
บันทึกการเข้าเรียน (28 มกราคม 2553)
สวัสดีค่ะพบกันอีกแล้วนะคะ (ไวเหมือนโกหกเลย) สำหรับการเรียนในวันนี้อาจารย์ได้อธิบายถึงเรื่องที่จะต้องสอนในแต่ละหน่วย ซึ่งมีหน่วยแมลง(กลุ่มA )และหน่วยดอกไม้ (กลุ่ม Bซึ่งเป็นกลุ่มของพวกเราเองค่ะ) ซึ่งการเรียนในวันนี้รู้สึกไม่ค่อยดีเลยค่ะเพราะอาจารย์ถามอะไรพวกเราก็มักจะไม่ค่อยตอบเลยแต่อาจารย์ก็ยังอดทนสอนพวกเราและยังอธิบายเพื่อให้เข้าใจกันได้ทุกคน สำหรับเรื่องที่จะต้องสอนในชั้นต่างๆ มีรายละเอียดดังนี้ค่ะ
หน่วยแมลง อนุบาล 1 แมลงที่เด็กๆรู้จัก ลักษณะของแมลง ประโยชน์ โทษ
อนุบาล 2 เจาะจงในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งได้เลือเป็นยุง
อนุบาล 3 ประเภทของแมลง(ซึ่งสอนแมลงปีกอ่อนและปีกแข็ง) การสำรวจแมลง วิธีการทำให้แมลงมาหาเรา
หน่วยดอกไม้
อนุบาล 1 ดอกไม้ที่เด็กๆรู้จัก ลักษณะของดอกไม้ ประโยชน์ โทษ
อนุบาล2 เจาะจงเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งได้เลือก ดอกกุหลาบ
อนุบาล 3 ประเภทของดอกไม้ ( ดอกเดี่ยวและดอกช่อ) ไม้ดอกไม้ประดับ วิธีการปลูกดอกไม้ การดูแลรักษ่า ข้อควรระวังที่เกิดจากดอกไม้
หลังจากที่อาจารย์อธิบายเนื้อหาที่จะต้องสอนเสร็จแล้วอาจารย์ให้แต่ละกลุ่มไปเขียนแผน 1 สัปดาห์และส่งเมล์ให้อาจารย์ด้วยค่ะ สำหรับการเรียนการสอนในวันนี้ก็จบลงได้ด้วยดีค่ะ
หน่วยแมลง อนุบาล 1 แมลงที่เด็กๆรู้จัก ลักษณะของแมลง ประโยชน์ โทษ
อนุบาล 2 เจาะจงในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งได้เลือเป็นยุง
อนุบาล 3 ประเภทของแมลง(ซึ่งสอนแมลงปีกอ่อนและปีกแข็ง) การสำรวจแมลง วิธีการทำให้แมลงมาหาเรา
หน่วยดอกไม้
อนุบาล 1 ดอกไม้ที่เด็กๆรู้จัก ลักษณะของดอกไม้ ประโยชน์ โทษ
อนุบาล2 เจาะจงเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งได้เลือก ดอกกุหลาบ
อนุบาล 3 ประเภทของดอกไม้ ( ดอกเดี่ยวและดอกช่อ) ไม้ดอกไม้ประดับ วิธีการปลูกดอกไม้ การดูแลรักษ่า ข้อควรระวังที่เกิดจากดอกไม้
หลังจากที่อาจารย์อธิบายเนื้อหาที่จะต้องสอนเสร็จแล้วอาจารย์ให้แต่ละกลุ่มไปเขียนแผน 1 สัปดาห์และส่งเมล์ให้อาจารย์ด้วยค่ะ สำหรับการเรียนการสอนในวันนี้ก็จบลงได้ด้วยดีค่ะ
บันทึกการเข้าเรียน (4 กุมภาพันธ์ 2553)
**_** สวัสดีค่ะแล้วก็มาพบกันอีกเช่นเคยค่ะ สำหรับการเรียนในวันนี้เป็นวันที่ดิฉันรู้สึกว่าตัวเองตั้งใจเรียนมากกว่าทุกวันคะ (ไม่ตั้งใจไม่ได้แล้วนาทีนี้)เพราะอาจารย์ได้อธิบายถึงเนื้อหาและการเขียนแผนการจัดประสบการณ์อย่างละเอียดเลยทีเดียว แต่อย่างไรก็ตามบางครั้งก็ไม่ค่อยได้สนใจมากเท่าไหร่ตอนที่อาจารย์อธิบายกลุ่มที่ไม่ใช่กลุ่มตัวเอง(ไม่ดีเลยค่ะ) และนอกจากนั้นอาจารย์ยังสอนเนื้อหาซึ่งมีรายละเอียดดังนี้ค่ะ
การสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
ในการสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กนั้น เราควรให้เด็กได้มีประสบการณ์กับของจริง เพราะเด็กวัยนี้ยังมีประสบการณ์ไม่มากดังนั้นถ้าเราสอนโดยให้เด็กเรียนรู้จากของจริงจะทำให้เด็กเข้าใจมากยิ่งขึ้น หลังจากนั้นจึงใช้รูปภาพ เพราะเด็กมีประสบการณ์มากแล้วจึงสามารถที่จะเรียนรู้จากภาพได้ และสุดท้ายคือเรียนรู้จากสัญลักษณ์เด็กที่เรียนรู้ได้จากสัญลักษณ์มักจะเป็นเด็กอนุบาล 3 ที่สามารถเรียนรู้สิ่งที่เป็นนามธรรมได้
ของจริง -->ภาพ-->สัญลักษณ์
การจัดประสบการณ์ให้ประสบผลสำเร็จ
1.ต้องรู้" พัฒนาการ"ของเด็ก
- เพื่อจัดกิจกรรมที่เหมาะสมกับพัฒนาการของเด็ก
- เพื่อบูรณาการกิจกรรมต่างๆได้เหมาะสม
- เพื่อประเมินพัฒนาการเด็กได้อย่างถูกต้อง
2.ต้องรู้"ความต้องการของเด็ก
3.ต้องรู้ธรรมชาติของเด็ก
4.วิธีการเรียนรู้ของเด็ก
- ใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ในการลงมือกระทำกับวัตถุ ( ตาดู หูฟัง ลิ้นชิมรส กายสัมผัส และปฏิบัติจริง)-------->>
การเขียนแผนการจัดประสบการณ์
1.เพลงที่ใช้ต้องเขียนลงในสื่อการสอน
2.ถ้าขั้นนำนำโดยเพลง คำคล้องจอง นิทาน จะต้องสนทนาเกี่ยวกับสิ่งนั้นๆก่อนจะข้ามเลยไม่ได้
และการเรียนการสอนในวันนี้ก็จบลงได้ด้วยดีค่ะ ถึงแม้ว่าจะเลิกช้ากว่ากำหนดแต่ถือได้ว่าเป็นสิ่งที่ดีค่ะ เพราะได้ความรู้จากการเรียนในวันนี้อย่างมามายค่ะ
การสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
ในการสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กนั้น เราควรให้เด็กได้มีประสบการณ์กับของจริง เพราะเด็กวัยนี้ยังมีประสบการณ์ไม่มากดังนั้นถ้าเราสอนโดยให้เด็กเรียนรู้จากของจริงจะทำให้เด็กเข้าใจมากยิ่งขึ้น หลังจากนั้นจึงใช้รูปภาพ เพราะเด็กมีประสบการณ์มากแล้วจึงสามารถที่จะเรียนรู้จากภาพได้ และสุดท้ายคือเรียนรู้จากสัญลักษณ์เด็กที่เรียนรู้ได้จากสัญลักษณ์มักจะเป็นเด็กอนุบาล 3 ที่สามารถเรียนรู้สิ่งที่เป็นนามธรรมได้
ของจริง -->ภาพ-->สัญลักษณ์
การจัดประสบการณ์ให้ประสบผลสำเร็จ
1.ต้องรู้" พัฒนาการ"ของเด็ก
- เพื่อจัดกิจกรรมที่เหมาะสมกับพัฒนาการของเด็ก
- เพื่อบูรณาการกิจกรรมต่างๆได้เหมาะสม
- เพื่อประเมินพัฒนาการเด็กได้อย่างถูกต้อง
2.ต้องรู้"ความต้องการของเด็ก
3.ต้องรู้ธรรมชาติของเด็ก
4.วิธีการเรียนรู้ของเด็ก
- ใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ในการลงมือกระทำกับวัตถุ ( ตาดู หูฟัง ลิ้นชิมรส กายสัมผัส และปฏิบัติจริง)-------->>
การเขียนแผนการจัดประสบการณ์
1.เพลงที่ใช้ต้องเขียนลงในสื่อการสอน
2.ถ้าขั้นนำนำโดยเพลง คำคล้องจอง นิทาน จะต้องสนทนาเกี่ยวกับสิ่งนั้นๆก่อนจะข้ามเลยไม่ได้
และการเรียนการสอนในวันนี้ก็จบลงได้ด้วยดีค่ะ ถึงแม้ว่าจะเลิกช้ากว่ากำหนดแต่ถือได้ว่าเป็นสิ่งที่ดีค่ะ เพราะได้ความรู้จากการเรียนในวันนี้อย่างมามายค่ะ
สาธิตการสน (10 กุมภาพันธ์ 2553)
สวัสดีค่ะวันนี้ก็มาพบกันที่เก่าเวลาอาจเปลี่ยนแปลงได้ค่ะ สำหรับในวันนี้รู้สึกตื่นเต้นค่ะเพราะจะ ได้สาธิตการสอนแล้วทุกคนดูเหมือนจะเตรียมตัวมาเป็นอย่างดีค่ะ แต่ก็ยังรู้สึกตื่นเต้นอยู่ดีเพราะกลัวว่าสอนไม่ถูก(แต่เค้าว่ากันว่ผิดเป็นครู)ดังนั้นเราจะเป็นครูเราก็ผิดบ้าง ซึ่งในการสอนของแต่ละคนอาจารย์ก็ได้แนะนำวิธีการสอนได้อย่างละเอียด ซึ่งในวันนี้ได้สอน 3 กลุ่ม คือกลู่ม B หน่วยดอกไม้ซึ่งเป็นกลุ่มของเราด้วยตื่นเต้นตื่นเต้นแต่มองดูเวลาก็ล่วงเลยมากมายแล้วกลัวว่าจะไม่ได้สอนแต่เวลาแห่งการรอคอยก็มาถึงจนได้เราได้สาธิตการสอนจนได้โดยมีเสียงอาจารย์เรียก" เอ้ากลุ่มอนุบาล 3 " *-*โอ้...ตื่นเต้น
แผนการจัดประสบการณ์หน่วยดอกไม้ (เรื่องการปลูกดอกไม้)
อนุบาล 3 วันที่ 3
กิจกรรมเสริมประสบการณ์
จุดประสงค์
1.เด็กๆบอกขั้นตอนการปลูกดอกไม้โดยการปักชำอย่างง่ายๆได้
2.เด็กๆสามารถปลูกดอกไม้ได้
3.เด็กๆปฏิบัติตามคำสั่งได้
กิจกรรมการสอน
ขั้นนำ
ครูและเด็กๆร่วมกันร้องเพลง"ปลูกดอกไม้"
ขั้นสอน
1.ครูและเด็กร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับเพลงโดยใช้คำถามดังนี้
- เด็กๆเคยปลูกดอกไม้อะไรบ้าง
- เด็กๆมีวิธีปลูกดอกไม้อย่างไรบ้าง
2.ครูและเด็กร่วมกันวางแผนปลูกดอกไม้
3.ครูและเด็กร่วมกันสร้างข้อตกลง( ไม่แย่งของกัน เก็บของเข้าที่เมื่อทำกิจกรรมเสร็จ)
4.ครูแนะนำอุปกรณ์ในการปลูกดอกไม้
5.ครูสาธิตวิธีการปลูกดอกไม้
6.เด็กปลูกดอกไม้และมอบหมายหน้าที่ในการดูแลดอกไม้ของตนเอง
ขั้นสรุป
ครูและเด็กร่วมกันสรุปเรื่องกิจกรรมการปลูกดอกไม้ที่ได้ปฏิบัติ
สื่อ
1.ดิน
2.อุปกรณ์ในการปลูกดอกไม้
3.ต้นคุณนายตื่นสาย
4.น้ำ
5.เพลง ปลูกดอกไม้
" มาซิจ๊ะเชิญเธอมา มาปลูกดอกไม้กันเถอะ
มาซิจ๊ะเชิญเธอมา มาปลูกดอกไม้ด้วยกัน
ปลูกดอกไม้ในวันนี้ เพื่อโลกที่สวยงามสดใส
ทั้งช่วยลดโลกร้อน ช่วยอากาศแจ่มใส
มามะเร็วไว ร่วมใจกันปลูก"
การประเมิน
1.สังเกตการตอบคำถาม
2.สังเกตจากการทำกิจกรรม
****การบูรณาการสอนทางคณิตศาสตร์ เรื่องการวัด การชั่ง การตวง โดยใช้เครื่องมืออย่างง่าย ( กิจกรรมการปลูกดอกไม้)
**สิ่งที่อาจารย์แนะนำ**
1.สีในการเขียนแผ่นชาร์ตเพลงต้องเป็นสีที่ชัดเจนไม่เป็นสีสะท้อนแสง
2.ต้องมีหัวและเขียนให้ชัดเจน
3.อาจจัดให้ปลูกเป็นกลุ่มย่อย
แผนการจัดประสบการณ์หน่วยดอกไม้ (เรื่องการปลูกดอกไม้)
อนุบาล 3 วันที่ 3
กิจกรรมเสริมประสบการณ์
จุดประสงค์
1.เด็กๆบอกขั้นตอนการปลูกดอกไม้โดยการปักชำอย่างง่ายๆได้
2.เด็กๆสามารถปลูกดอกไม้ได้
3.เด็กๆปฏิบัติตามคำสั่งได้
กิจกรรมการสอน
ขั้นนำ
ครูและเด็กๆร่วมกันร้องเพลง"ปลูกดอกไม้"
ขั้นสอน
1.ครูและเด็กร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับเพลงโดยใช้คำถามดังนี้
- เด็กๆเคยปลูกดอกไม้อะไรบ้าง
- เด็กๆมีวิธีปลูกดอกไม้อย่างไรบ้าง
2.ครูและเด็กร่วมกันวางแผนปลูกดอกไม้
3.ครูและเด็กร่วมกันสร้างข้อตกลง( ไม่แย่งของกัน เก็บของเข้าที่เมื่อทำกิจกรรมเสร็จ)
4.ครูแนะนำอุปกรณ์ในการปลูกดอกไม้
5.ครูสาธิตวิธีการปลูกดอกไม้
6.เด็กปลูกดอกไม้และมอบหมายหน้าที่ในการดูแลดอกไม้ของตนเอง
ขั้นสรุป
ครูและเด็กร่วมกันสรุปเรื่องกิจกรรมการปลูกดอกไม้ที่ได้ปฏิบัติ
สื่อ
1.ดิน
2.อุปกรณ์ในการปลูกดอกไม้
3.ต้นคุณนายตื่นสาย
4.น้ำ
5.เพลง ปลูกดอกไม้
" มาซิจ๊ะเชิญเธอมา มาปลูกดอกไม้กันเถอะ
มาซิจ๊ะเชิญเธอมา มาปลูกดอกไม้ด้วยกัน
ปลูกดอกไม้ในวันนี้ เพื่อโลกที่สวยงามสดใส
ทั้งช่วยลดโลกร้อน ช่วยอากาศแจ่มใส
มามะเร็วไว ร่วมใจกันปลูก"
การประเมิน
1.สังเกตการตอบคำถาม
2.สังเกตจากการทำกิจกรรม
****การบูรณาการสอนทางคณิตศาสตร์ เรื่องการวัด การชั่ง การตวง โดยใช้เครื่องมืออย่างง่าย ( กิจกรรมการปลูกดอกไม้)
**สิ่งที่อาจารย์แนะนำ**
1.สีในการเขียนแผ่นชาร์ตเพลงต้องเป็นสีที่ชัดเจนไม่เป็นสีสะท้อนแสง
2.ต้องมีหัวและเขียนให้ชัดเจน
3.อาจจัดให้ปลูกเป็นกลุ่มย่อย
บันทึกการเข้าเรียน (11 กุมภาพันธ์ 2553)
สวัสดีค่ะมาเจอกันอีกแล้วนะคะ หลังจากสาธิตการสอนเมื่อวานเสร็จแล้ววันนี้เราก็มาสอนกันต่อค่ะ วันนี้พว วันนี้เป็นการสอนของหน่วยแมลงค่ะ ซึ่งก็เราก็ยังใช้ห้องชมรมบริหารเช่นเดิมค่ะ และวันนนี้แต่ละกลุ่มก็มีการเตรียมสื่อและอุปกรณ์การสอนมาเป็นอย่างดีซึ่งกลุ่มแรกคือ
กลุ่มอนุบาล1 สอนเกี่ยวกับแมลงที่เด็กๆรู้จัก ลักษณะของแมลง
กลุ่มอนุบาล 2 สอนเกี่ยวกับยุง
กลุ่มอนุบาล 3 สอนแมลงปีกอ่อนและแมลงปีกแขง และยังได้รับประทานแมลงชนิดต่างๆที่เพื่อนมาที่อร่อยอย่างมากมายด้วยค่ะ
หลังจากที่สอนเสร็จแล้วอาจารย์ได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับเรื่องเพลง การจัดกิจกรรมการสอน ต่างๆด้วยค่ะ
กลุ่มอนุบาล1 สอนเกี่ยวกับแมลงที่เด็กๆรู้จัก ลักษณะของแมลง
กลุ่มอนุบาล 2 สอนเกี่ยวกับยุง
กลุ่มอนุบาล 3 สอนแมลงปีกอ่อนและแมลงปีกแขง และยังได้รับประทานแมลงชนิดต่างๆที่เพื่อนมาที่อร่อยอย่างมากมายด้วยค่ะ
หลังจากที่สอนเสร็จแล้วอาจารย์ได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับเรื่องเพลง การจัดกิจกรรมการสอน ต่างๆด้วยค่ะ
MIND MAP หน่วยดอกไม้
สวัสดีค่ะในวันนี้จะได้นำเสนอ MIND MAP หน่วยดอกไม้ค่ะ เป็นการแจงรายละเอียดเนื้อหาที่จะต้องทำการสอนในแต่ละชั้น เช่น ดอกไม้ที่เด็กๆรู้จัก ลักษณะของดอกไม้ ประโยชน์และโทษของดอกไม้ ซึ่งจะมีลักษณะความยากง่ายแตกต่างกันไปค่ะ ซึ่งอาจจะไม่ถูกต้องบ้างแต่อาจารย์ก็ได้บอกรายละเอียดที่ถูกต้องให้เป็นที่เรียบร้อยแล้วค่ะ ซึ่งจะได้นำมาเสนอในครั้งต่อไปค่ะ
บันนทึกการเข้าเรียน (18 กุมภาพันธ์ 2553)
สวัสดีค่ะวันนี้เป็นการเรียนนวันสุดท้ายแล้วหลังจากที่ได้ตั้งเรียนกันมาเป็นอย่างมาก(รึเปล่าเนื่องจากเข้าห้องเรียนทีไรก็มักจะไม่ตอบอะไรทั้งนั้นไม่รูว่าไม่รู้หรือไม่สนในก็ไม่รู้เหมือนกันเเต่เราเองบางครั้งก็ไม่ได้สนใจฟังอาจารย์เท่าไหร่ ก็รู้สึกเสียใจอยู่ ) ซึ่งในการเรียนในวันนี้มรรายละเอียดดังนี้คือ
การสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
- หน่วยดอกไม้ สอนได้โดยกิจกรรมการปลูกดอกไม้ ให้เด็กวัดระยะห่างในการปลูกดอกไม้
- หน่วยแมลง สอนได้โดยให้เด็กวัดระยะห่างจากมดถึงตัวเรา ซึ่งจะเป็นการใช้เครื่องมืออย่างง่ายในการวัด
การจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อให้เกิดการเรียนรู้
- มีหนังสือที่เกี่ยวข้องหลากหลาย
- มีสื่อที่หลากหลาย
กิจกรรมสำหรับผู้ปกครองเกี่ยวกับคณิตศาสตร์1.ให้เด็กหยิบอุปกรณ์การรับประทานอาหารด้วยตนเอง เด็กจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับเซต
2.สนทนาพูดคุยเกี่ยวกับการเข้านอนน-ตื่นนอน เด็กจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับเวลา
3.ให้เด็กช่วยทำอาหาร เช่นเด็ดผัก เด็กจะได้เรียนรูเกี่ยวกับการวัด การตวง การชั่ง
เทคนิคการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย
1.สังเกตพฤติกรรม
2.การสัมภาษณ์
3.การเขียนบันทึกเกี่ยวกับเด็ก
4.แฟ้มสะสมผลงาน
5.แบบประเมินพัฒนาการ
6.บันทึก
7.สังคมมติ
8.แบบทดสอบ
หลังจากที่อาจารย์สอนเสร็จแล้วอาจารย์ได้มอบหมายงานให้นักศึกษาไปทำคือ บันทึกครั้งสุดท้ายว่าได้อะไรจากการเรียนวิชานี้ และจัดการเขียนบล็อคให้เรียบร้อยด้วยค่ะ
การสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
- หน่วยดอกไม้ สอนได้โดยกิจกรรมการปลูกดอกไม้ ให้เด็กวัดระยะห่างในการปลูกดอกไม้
- หน่วยแมลง สอนได้โดยให้เด็กวัดระยะห่างจากมดถึงตัวเรา ซึ่งจะเป็นการใช้เครื่องมืออย่างง่ายในการวัด
การจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อให้เกิดการเรียนรู้
- มีหนังสือที่เกี่ยวข้องหลากหลาย
- มีสื่อที่หลากหลาย
กิจกรรมสำหรับผู้ปกครองเกี่ยวกับคณิตศาสตร์1.ให้เด็กหยิบอุปกรณ์การรับประทานอาหารด้วยตนเอง เด็กจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับเซต
2.สนทนาพูดคุยเกี่ยวกับการเข้านอนน-ตื่นนอน เด็กจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับเวลา
3.ให้เด็กช่วยทำอาหาร เช่นเด็ดผัก เด็กจะได้เรียนรูเกี่ยวกับการวัด การตวง การชั่ง
เทคนิคการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย
1.สังเกตพฤติกรรม
2.การสัมภาษณ์
3.การเขียนบันทึกเกี่ยวกับเด็ก
4.แฟ้มสะสมผลงาน
5.แบบประเมินพัฒนาการ
6.บันทึก
7.สังคมมติ
8.แบบทดสอบ
หลังจากที่อาจารย์สอนเสร็จแล้วอาจารย์ได้มอบหมายงานให้นักศึกษาไปทำคือ บันทึกครั้งสุดท้ายว่าได้อะไรจากการเรียนวิชานี้ และจัดการเขียนบล็อคให้เรียบร้อยด้วยค่ะ
สื่อการเรียนคณิตศาสตร์
สวัสดีค่ะหลังจาที่ห่างหายไปเป็นเวลานานแสนนาน วันนี้มาพบกันรู้สึกดีใจมากค่ะ วันนี้ถือเป็นโอกาสอันดีที่จะได้นำภาพสื่อการเรียนการสอนที่ได้ไปพบเห็นในการสังเกตการสอน ณ โรงเรียนเกษมพิทยา แผนกอนุบาล อยากบอกว่าดีใจมากค่ะที่ได้ไปศึกษาสังเกตที่นี่เพราะคุณครูทุกคนให้ความเป็นกันเองมากค่ะ และเด็กก็น่ารักกันทุกคนเลย และที่สำคัญยังได้รับความรู้และประสบการณ์ดีๆที่ไม่สามารถหาได้จากการเรียนในห้องเรียนปกติได้ เช่นเทคนิคการสงบเด็ก การสอน และอื่นอีกมากมายเลยค่ะ สำหรับสื่อการเรียนการสอนทางคณิตศาสตร์ของโรงเรียนเกษมพิทยาก็มีมากมาย ตามที่ได้เห็นกันนะคะ และยังมีอีกมากมายที่ไม่ได้เก็บมาให้ได้ดูกัน ซึ่งสื่อการเรียนการสอนสำหรับเด็กนั้นมีความจำเป็นเป็นอย่างมากเพราะเด็กสัมผัสและเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้นทำให้เด็กได้มีประสบการณ์มากยิ่งขึ้นจากการใช้สื่อการเรียนการสอนของครู......ค่ะแล้วพบกันโอกาสหน้าคะ
การจัดกิจกรรมคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
การจัดกิจกรรมคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
ศิริลักษณ์ วุฒิสรรพ์ ( 2551: 28-29 ) กิจกรรมควรออกแบบให้กระตุ้นความคิดทางคณิตศาสตร์ ช่วยให้เด็กรู้สึกสบายๆ กับการแก้ปัญหา สร้างความรักความชอบต่อการทำคณิตศาสตร์ การประเมินผลเน้นการประเมินการจัดกิจกรรม และกิจกรรมต้องเน้นเด็กเป็นศูนย์กลางเพื่อสร้างความมั่นใจให้กับเด็ก เน้นการประสบการณ์ของเด็กเป็นรายบุคคล ปัญหาและคำตอบจะนำมาใช้ในแง่การวิเคราะห์และประเมินผล โดยการรวบรวมข้อมูลโดตัวเด็กเอง ครู ผู้ปกครอง การร่วมกันแลกเปลี่ยนความคิดเห็น การรายงานผลการวิเคราะห์ให้กับผู้ปกครอง ตัวอย่างงานของเด็ก การบันทึกความก้าวหน้าของเด็กจะต้องมี กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับนิทาน เรื่องราวที่เป็นสถานการณ์เชื่อมโยงไปสู่การแก้ปัญหา ได้ทำกิจกรรมที่ช่วยให้เกิดการแก้ปัญหา รวมถึงกิจกรรมที่พัฒนาทักษะเกี่ยวกับการวัดความยาว พื้นที่ความจุปริมาตรและเวลา ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้จะเกี่ยวข้องกับการเรียนรู้การใช้ภาษา การจดบันทึกข้อมูล การคาดคะเนการประเมิน และวิธีการแสดงผลข้อมูล
กิจกรรมจะต้องกระตุ้นเด็กให้ใช้คณิตศาสตร์แก้โจทย์ปัญหา ได้ใช้การสื่อสารอธิบายความคิดทางคณิตศาสตร์ และสร้างแนวทางการใช้คณิตศาสตร์ในชีวิตประจำวัน ทำให้เด็กมีกิจกรรมที่มีความหมายในการสร้างสังคมของเด็ก ได้เชื่อมโยงประสบการณ์ทางคณิตศาสตร์กับวิชาอื่นๆ ในโลกแห่งความจริง ได้รับการกระตุ้นให้เกิดการสื่อสาร โดยผ่านการตั้งคำถามและโต้ตอบเกี่ยวกับความคิดทางคณิตศาสตร์ และให้มีกิจกรรมเกี่ยวข้องกับคณิตศาสตร์ เช่น ให้ทำกิจกรรมเกี่ยวกับกราฟหรือภาพแสดงข้อมูล ซึ่งจะช่วยสร้างทักษะการเรียงลำดับ การจัดประเภท การเปรียบเทียบความเหมือน ความต่าง ในขณะที่เด็กรวบรวมข้อมูลและจัดการกับข้อมูล ได้ทำการเปรียบเทียบและสรุปผล อาจทำกิจกรรมเป็นกลุ่มและรายบุคคล รวมถึงการทำการสำรวจสิ่งแวดล้อม ห้องเรียนและโรงเรียน มีกิจกรรมการจัดกลุ่มสิ่งของ การนับ การเขียนกราฟรูปภาพและใช้วิธีต่างๆ ในการรวบรวมข้อมูลและแสดงข้อมูล
สิ่งที่คาดหวังมากที่สุด ก็คือ เมื่อผ่านปฐมวัย เด็กจะยังคงสนุกสนานกับการใช้ภาษาคณิตศาสตร์และใช้ได้อย่างถูกต้องและในการเล่นของเด็กก็จะแสดงถึงความก้าวหน้าในการใช้หลักการและเหตุผลทางคณิตศาสตร์ เด็กจะกระตือรือร้นที่จะจัดกระทำและทดลองกับสิ่งรอบๆ ตัวบล็อกจะถูกจัดเรียงตามรูปร่างหรือขนาด มีการเปรียบเทียบความกว้าง ยาว และความลึก ในการจัดประสบการณ์พื้นฐานทางคณิตศาสตร์แก่เด็กปฐมวัยนั้น มีจุดมุ่งหมายสำคัญที่จะเตรียมเด็กให้มีความพร้อมทางคณิตศาสตร์เบื้องต้น นั่นคือ ให้เห็นคุณค่าของคณิตศาสตร์ให้ใช้เหตุผลเชิงคณิตศาสตร์ได้ ให้สื่อสารคณิตศาสตร์เป็น ให้แก้ปัญหาได้ และมีความมั่นใจในความสามารถการทำคณิตศาสตร์ของตน ประสบการณ์ที่จัดต้องเป็นประสบการณ์ตรงที่เหมาะกับวัย มีจุดประสงค์เพื่อพัฒนาความคิดรวบยอดทางคณิตศาสตร์แก่เด็ก พัฒนาความเข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับคณิตศาสตร์และพัฒนาทักษะคณิตศาสตร์พื้นฐาน__
คณิตศาสตร์มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในชีวิตประจำวันของเด็กในการเล่นและพูดคุยของเด็กนั้น มักจะมีเรื่องคณิตศาสตร์เข้ามาเกี่ยวข้องในชีวิตประจำวันอยู่เสมอ จากคำพูดของเด็กที่เราได้ยินมักจะพบอยู่เสมอว่ามีการพูดึงการเปรียบเทียบ การวัด และตัวเลข เช่น “เอาอันที่ใหญ่สุดให้หนูนะ” “หนูจะเอาอันกลม ๆ นั่นละ” “โอ้โฮ อันนี้ราคาตั้ง 10 บาท” “หนูรู้เบอร์โทรศัพท์ที่บ้านคุณยาด้วย” “วันนี้เราตื่นสาย” “หนูไม่ไปโรงเรียน 8 โมงเช้า” “บ้านคุณยายอยู่ห่างจากบ้านหนู 20 กิโล” “หนูมีเงินตั้ง 5 บ้าน” “คุณแม่ให้เงินหนู 10 บาท” “หนูมีถุงเท้าใหม่ 3 คู่” ประโยคเหล่านี้ล้วนน่าสนใจและแสดงถึงการใช้คำศัพท์ที่เกี่ยวกับคณิตศาสตร์ มีทักษะและความรู้ทางคณิตศาสตร์ที่เป็นพื้นฐานสำหรับการศึกษาที่สูงขึ้น และนำไปใช้ในชีวิตประจำวันต่อไป
ผู้สืบค้น นางสาวแพรวพรรณ ร่วมคิด
จุดมุ่งหมายของการจัดกิจกรรมคณิตศาสตร์
(นิตยา ประพฤติกิจ. 2541: 17 – 19) กล่าวถึงจุดมุ่งหมายของการจัดกิจกรรมคณิตศาสตร์ไว้ดังนี้
1. เพื่อพัฒนาความคิดรวบยอดเกี่ยวกับคณิตศาสตร์ เช่น การ บวกหรือการเพิ่ม การลดหรือการลบ
2. เพื่อให้เด็กรู้จักและใช้กระบวนการในการหาคำตอบ เช่น เมื่อเด็กบอกว่า “หน่อง” หนักกว่า “ปุ้ย” แต่บางคนบอกว่า “ปุ้ย” หนักกว่า “หน่อง” เพื่อให้ได้คำตอบที่ถูกต้อง จะต้องมีการชั่ง น้ำหนักและบันทึกน้ำหนัก
3. เพื่อให้เด็กมีความเข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับคณิตศาสตร์ เช่น รู้จักและเข้าใจคำศัพท์และสัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ขั้นต้น
4. เพื่อให้เด็กฝึกฝนทักษะคณิตศาสตร์พื้นฐาน เช่น การนับ การวัด การจับคู่ การจัดประเภท การเปรียบเทียบ การจัดลำดับ เป็นต้น
5. เพื่อส่งเสริมให้เด็กค้นคว้าหาคำตอบด้วยตนเอง
6. เพื่อส่งเสริมให้เด็กมีความรู้และอยากค้นคว้าทดลอง
ผู้สืบค้น นางสาวอัญชลี วังหินกอง
ขอบข่ายของหลักสูตรคณิตศาสตร์ในระดับปฐมวัย
เพ็ญจันทร์ เงียบประเสริฐ (2542: 14 – 18) กล่าวถึงขอบข่ายของหลักสูตรคณิตศาสตร์ในระดับปฐมวัย ไว้ดังนี้
1. การนับ เป็นคณิตศาสตร์เกี่ยวกับตัวเลขอันดับแรกที่เด็กรู้จัก เป็นการนับอย่างมีความหมาย เช่น การนับตามลำดับตั้งแต่ 1ถึง 10 หรือมากกว่านั้น
2. ตัวเลข เป็นการให้เด็กรู้จักตัวเลขที่เห็นหรือใช้อยู่ในชีวิตประจำวัน ให้เด็กเล่นของเล่นเกี่ยว กับตัวเลขให้เด็กได้นับและคิดเอง โดยผู้เลี้ยงดูเด็กเป็นผู้วางแผนจัดกิจกรรม
3. การจับคู่ เป็นการฝึกฝนให้เด็กรู้จักการสังเกต ลักษณะต่างๆ และจับคู่สิ่งที่เข้าคู่กัน เหมือนกันหรือ อยู่ประเภทเดียวกัน
4. การจัดประเภท เป็นการฝึกฝนให้เด็กรู้จักการสังเกตคุณสมบัติของ สิ่งต่างๆ ว่ามีความแตกต่าง หรือเหมือนกัน ในบาง เรื่อง และสามารถจัดเป็นประเภทต่าง ๆ ได้
5. การเปรียบเทียบ เด็กจะต้องมีการสืบเสาะและอาศัยความสัมพันธ์ระหว่างของสองสิ่งหรือมากกว่า รู้จักใช้คำศัพท์ เช่น ยาวกว่า สั้นกว่า หนักกว่า เบากว่า ฯลฯ
6. การจัดลำดับ เป็นเพียงการจัดสิ่งของชุดหนึ่ง ๆ ตามคำสั่งหรือตามกฎ เช่น จัดบล็อก 5 แท่งที่มีความยาวไม่เท่ากันให้เรียงตามลำดับจากสูงไปต่ำ หรือจากสั่นไปยาง เป็นต้น
7. รูปทรงและเนื้อที่ นอกจากให้เด็กได้เรียนรู้เรื่องรูปทรงและเนื้อที่จากการเล่นตาม ปกติแล้ว ผู้เลี้ยงดูเด็กยังต้องจัดประสบการณ์ให้เด็กได้เรียนรู้ เกี่ยวกับ วงกลม สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยมจัตุรัส สี่เหลี่ยมผืนผ้า ความ ลึกตื้น กว้างและแคบ
8. การวัด มักให้เด็กลงมือวัดด้วยตนเอง ให้รู้จักความยาวและ ระยะ รู้จักการชั่งน้ำหนัก และรู้จักการประมาณอย่างคร่าวๆ ก่อน ที่เด็กจะรู้จักการวัด ควรให้เด็กได้ฝึกฝนการเปรียบเทียบและ การจัดลำดับมาก่อน 9. เซต เป็นการสอนเรื่องเซตอย่างง่าย ๆ จากสิ่งรอบ ๆ ตัว มีการเชื่อมโยงกับสภาพรวม เช่น รองเท้ากับถุงเท้าถือเป็นหนึ่งเซต หรือในห้องเรียนมีบุคคลหลายประเภท แยกเป็นเซตได้ 2 เซต คือ นักเรียน ผู้เลี้ยงดูเด็กประจำชั้น เป็นต้น
10. เศษส่วน ปกติการเรียนเศษส่วนมักเริ่มเรียนในชั้นประถม แต่ผู้เลี้ยงดูเด็กปฐมวัยสามารถสอนได้โดยเน้นส่วนรวมให้เด็กเห็นก่อน การลงมือปฏิบัติเพื่อให้เด็กได้เข้าใจความหมายและมีความคิดรวบยอดเกี่ยวกับครึ่งหรือ ?
11. การทำตามแบบหรือลวดลาย เป็นการพัฒนาให้เด็กจดจำรูปแบบหรือลวดลาย และพัฒนาการจำแนกด้วยสายตาให้เด็กฝึกสังเกต ฝึกทำตามแบบ และต่อให้สมบูรณ์
12. การอนุรักษ์หรือการคงที่ด้านปริมาณ ช่วงวัย 5 ปีขึ้นไป ผู้เลี้ยงดูเด็กอาจเริ่มสอนเรื่องการอนุรักษ์ได้บ้าง โดยให้เด็กได้ลงมือปฏิบัติจริง เพื่อให้เด็กมีความคิดรวบยอดเรื่องการอนุรักษ์ที่ว่า ปริมาณของวัตถุจะยังคงที่ไม่ว่าจะย้ายที่หรือทำให้มีรูปร่างเปลี่ยนไปก็ตาม
ผู้สืบค้น นางสาวสรัญญา เสนาบุตร
กิจกรรมคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
การนับถือว่าเป็นคณิตศาสตร์เกี่ยวกับตัวเลขอันดับแรกที่เด็กรู้จักเด็ก จะเชื่อมโยงตัวเลขกับสิ่งต่างๆกิจกรรมที่เกี่ยวกับการนับควร ให้เด็ก ได้ฝึกจากประสบการณ์จริง อาจให้นับกระดุมเสื้อ นับ ต้นไม้ในสนาม นับหลอดด้าย เป็นต้น
ตัวอย่างกิจกรรม เพื่อฝึกการนับและแยกประเภท
จุดประสงค์ เพื่อฝึกการนับและการแยกประเภท
อุปกรณ์ 1. ส้ม 2-3 ผล
2. มะม่วง 2-3 ผล
3. เงาะ 2-3 ผล (เปลี่ยนเป็นผลไม้อื่น ๆ ได้ตามฤดูกาล)
4. การจาด 5. ผ้าสำหรับคลุม
ขั้นจัดกิจกรรม
1. ผู้เลี้ยงดูเด็กนำส้ม มะม่วง เงาะ ใส่กระจาด แล้วใช้ผ้าคลุมไว้
2. ให้เด็กอาสาสมัครออกมาคลำและบอกว่าเป็นผลไม้อะไร
3. และถามว่าผลไม้ชนิดนั้นมีกี่ผล
4. เมื่อคลำจนครบ ผู้เลี้ยงดูเด็กเปิดผ้าคลุมออกให้เด็กบอกชื่อผลไม้ในกระจาดและช่วยกันนับจำนวนผลไม้
5. ให้เด็กอาสาสมัครออกมาช่วยกันแยกประเภทผลไม้
การประเมินผล
สังเกต
1. จากการร่วมกิจกรรม
2. จากการสนทนาตอบคำถาม
3. จากการค้นหาคำตอบด้วยตนเอง การจับคู่ ถือว่าเป็นกิจกรรมเบื้องต้นของคณิตศาสตร์อีกกิจกรรมหนึ่ง
ตัวอย่างกิจกรรม จับคู่ลูกหมู
จุดประสงค์ เพื่อฝึกจับคู่สิ่งต่าง ๆ ให้เข้าพวกกัน
จุดมุ่งหมาย เพื่อให้เด็กรู้จักการสังเกตลักษณะของวัตถุหรือรูปภาพ ตั้งแต่เรื่องขนาด รูปทรง สี หรือลักษณะรายละเอียดอื่น ๆ
อุปกรณ์
1. แผ่นผ้ายสำลี
2. ภาพลูกหมู
3 ภาพ 3 สี 3. ภาพบ้าน 3 หลัง (ทำตัวฟาง กิ่งไม้ อิฐ)
ขั้นจัดกิจกรรม
1. เล่าเรื่อง “ลูกหมูสามตัว” ให้เด็กฟัง
2. สนทนาซักถามเกี่ยวกับเนื้อหาในนิทาน
3. ให้เด็กอาสาสมัครออกมาจับคู่ภาพลูกหมูกับบ้านที่ลูกหมูแต่ละตัวสร้าง
การประเมินผล
สังเกต
1. จากการร่วมกิจกรรม
2. จากกการสนทนาตอบคำถาม
3. จากการค้นหาคำตอบด้วยตนเอง การเปรียบเทียบ ต้องมีการสืบเสาะและอาศัยความสัมพันธ์ระหว่างของสิงสิ่งว่ามีลักษณะเฉพาะอย่างไร สิ่งที่สำคัญในการเปรียบเทียบคือ เด็กจะต้องมีความเข้าใจเกี่ยวกับลักษณะเฉพาะของสิ่งนั้น และรู้จักคำศัพท์ที่จะต้องใช้ เช่น ยาวกว่า สั้นกว่า สูงกว่า เตี้ยกว่า ใหญ่กว่า เป็นต้น
ตัวอย่างกิจกรรม กระดุมหลากสี
จุดประสงค์ เพื่อฝึกฝนการเปรียบเทียบ (มากกว่าและน้อยกว่า) โดยใช้กระดุม
อุปกรณ์ กระดุมจำหนึ่ง ที่มีสี รูปร่าง และขนาดต่างกัน
ขั้นจัดกิจกรรม
1. หยิบกระดุม 5 เม็ด วางบนโต๊ะ โดยไม่จำเป็นต้องเรียงเป็นแถว
2. ให้เด็กดูพร้อมจำนวนกระดุม
3. ให้เด็กปิดตา แล้วหยิบกระดุมออก 1 เม็ด
4. ให้เด็กลืมตาแล้วบอกจำนวนกระดุมว่ามี “มากกว่า” หรือ “น้อยกว่า” เมื่อเปรียบเทียบกับตอนแรก 5. อาจเปลี่ยนกิจกรรมจากการเปรียบเทียบจำนวนเป็นการเปรียบเทียบขนาดแทน
การประเมินผล
สังเกต
1. จากการร่วมกิจกรรม
2. จากการสนทนาตอบคำถาม
3. จากการค้นหาคำตอบด้วยตนเอง การอนุรักษ์หรือการคงที่ด้านปริมาณ เด็กปฐมวัยมักไม่ค่อยเข้าใจเรื่องการคงที่ของปริมาตรวัตถุ ไม่ว่าจะเปลี่ยนแปลงหรือย้ายที่ก็ตาม การอนุรักษ์ปริมาณของวัตถุควรเริ่มที่กิจกรรมการเล่นทราย และน้ำความคิดรวบยอดในเรื่องการอนุรักษ์ก็คือปริมาณของวัตถุจะยังคงที่ ไม่ว่าจะย้ายที่หรือทำให้มีรูปร่างเปลี่ยนไปก็ตาม
ตัวอย่างกิจกรรม การอนุรักษ์ปริมาณ
จุดประสงค์ เพื่อให้เด็กเรียนรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์ปริมาณ
อุปกรณ์
1. ถ้วยตวงชนิดใส 3-4 ใบ
2. แก้วที่มีขนาดและรูปทรงต่าง ๆ
ขั้นจัดกิจกรรม
1. เทน้ำใส่ถ้วยตวงทั้งหมดที่มี ให้มีปริมารน้ำเท่ากันทุกใบ อาจหยดสีผสมอาหารใส่ลงไปด้วย เพื่อให้เด็กมองเห็นระดับน้ำได้ชัดเจน
2. แจกถ้วยตวงพร้อมกับแก้วเปล่ารูปทรงต่าง ๆ แก่เด็กเป็นคู่ ๆ
3. ให้เด็กเทน้ำจากถ้วยตวงใส่ลงแก้วเปล่ารูปทรงต่าง ๆ
4. ให้เด็กเปรียบเทียบปริมาณน้ำจากแก้วกับถ้วยตวง
5. สนทนาโดยใช้คำถาม “ปริมาณน้ำที่เด็ก ๆ เห็นต่างกันหรือไม่”
6. สรุปเกี่ยวกับการอนุรักษ์ปริมาณ การประเมินผลการเรียนรู้ทักษะพื้นฐานคณิตศาสตร์
ผู้สืบค้น นางสาวดวงแก้ว หอมดี
นิทานพัฒนาทักษะคณิตศาสตร์เด็กปฐมวัย
นิทานพัฒนาทักษะคณิตศาสตร์เด็กปฐมวัย
การเตรียมความพร้อมด้านทักษะพื้นฐานคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย เป็นสิ่งสำคัญที่ครู
ผู้สอนต้องจัดประสบการณ์ให้กับเด็ก เนื่องจากเป็นวิชาบังคับที่เด็กต้องเรียนรู้ในระดับประถมศึกษา
ธรรมชาติของการเรียนรู้ทักษะคณิตศาสตร์ ต้องเป็นไปตามลำดับขั้นตอนจากง่ายไปสู่ยาก โดยเฉพาะการเรียนรู้เรื่องจำนวน หากเด็กยังไม่เข้าใจความหมายของจำนวน เด็กก็ไม่สามารถเรียนรู้ทักษะอื่นๆที่ซับซ้อนขึ้น เช่น การบวก ลบ ต่อไปได้ ดังนั้นการพัฒนาทักษะพื้นฐานคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยให้รู้ค่ารู้จำนวน จึงเป็นสิ่งที่ครูจะละเลยไม่ได้ สิ่งที่ครูต้องตระหนักอย่างมากประการหนึ่งคือ จะใช้นวัตกรรมหรือวิธีการใดที่จะทำให้เด็กเกิดทักษะคณิตศาสตร์ได้อย่างเข้าใจและมีทัศนคติที่ดีต่อการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ขั้นตอนแรกเด็กต้องเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้งห้า ให้เด็กได้หยิบจับ นับสิ่งของรอบๆตัว และต้องทำซ้ำๆสม่ำเสมอ เมื่อเด็กเริ่มเรียนรู้จำนวนโดยการสัมผัสของจริงแล้ว ก็สามารถเริ่มให้เด็กได้ฝึกทักษะในรูปแบบที่เป็นนามธรรมได้บ้าง เช่น การใช้ภาพเป็นสื่อแทนของจริง
จากประสบการณ์การเป็นครูปฐมวัยมานาน พบปัญหาด้านการไม่รู้ค่าจำนวนของเด็กอยู่เสมอ จึงได้ศึกษาวิเคราะห์หาสาเหตุและได้สร้างชุดกิจกรรม BBL ( Brain – Based Learning ) พัฒนาทักษะพื้นฐานคณิตศาสตร์เด็กปฐมวัย การรู้ค่าจำนวน 1-5 เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ชุดกิจกรรมและกระบวนการชุดนี้ออกแบบโดยใช้ความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการทำงานของสมองเป็นฐานข้อมูล BBL ( Brain – Based Learning ) ในการออกแบบการจัดการเรียนรู้ และสร้างชุดกิจกรรม เพื่อพัฒนาด้านสติปัญญาโดยให้เด็กมีประสบการณ์สำคัญเรื่อง จำนวน และสภาพที่พึงประสงค์ เกี่ยวกับการรู้ค่าจำนวน 1- 5 สนองตอบต่อความสามารถและความถนัดในการใช้สมองที่มีต่อการเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้งห้าของแต่ละบุคคล โดยการฝึกให้ปฏิบัติซ้ำ ๆ ประกอบด้วยกระบวนการใช้กิจกรรม 4 ขั้นตอน
1) ขั้นสร้างความสนใจ กิจกรรมที่ใช้ เพลง, เกม/การเคลื่อนไหวประกอบเพลง, การเล่นบทบาทสมมติประกอบเพลง
2) ขั้นให้ประสบการณ์ กิจกรรมที่ใช้ การเล่านิทานประกอบภาพ, การนิทานประกอบแผ่นป้ายสำลี, การเล่านิทานประกอบกาแสดงท่าทาง
3) ขั้นปฏิบัติงานฝึกทักษะ กิจกรรมที่ใช้ เกมการศึกษา, แบบฝึกทักษะ, หนังสือเล่มเล็ก,กิจกรรมศิลปะ
4) ขั้นประเมินผลการเรียนรู้ ( การประเมินพัฒนาการทางสติปัญญา) กิจกรรมที่ใช้แบบประเมินผลการเรียนรู้
ในส่วนของนิทาน จากการศึกษาพบว่า เด็กชอบสื่อประเภทนิทาน และผลจากงานวิจัยหลายชิ้นพบว่าเด็กชอบนิทานประเภทคำคล้องจอง เพราะมีภาษาและเสียงที่มีคำสัมผัสคล้องจอง ทำให้เด็กเพลิดเพลิน และง่ายต่อการจดจำ นำไปพูดต่อได้
ตัวอย่างนิทานในชุดกิจกรรมที่ 1 ตัวเลขสวัสดี
นิทานเรื่อง ตัวเลขสวัสดี
( ผู้แต่ง นาถศจี สงค์อินทร์ )
สวัสดีเด็กน้อยน่ารัก ใครรู้จักช่วยบอกฉันที
ว่าตัวฉันนี้ชื่อเลขอะไร ใช่แล้ว ใช่แล้วคนเก่ง
ตัวฉันเองชื่อเลข หนึ่งไง เด็กๆจำหน้าฉันไว้
ฉันเลข หนึ่งไง สวัสดี สวัสดี
สวัสดีเด็กน้อยน่ารัก ใครรู้จักช่วยบอกฉันที
ว่าตัวฉันนี้ชื่อเลขอะไร ใช่แล้ว ใช่แล้วคนเก่ง
ตัวฉันเองชื่อเลข สองไง เด็กๆจำหน้าฉันไว้
ฉันเลขสองไง สวัสดี สวัสดี
สวัสดีเด็กน้อยน่ารัก ใครรู้จักช่วยบอกฉันที
ว่าตัวฉันนี้ชื่อเลขอะไร ใช่แล้ว ใช่แล้วคนเก่ง
ตัวฉันเองชื่อเลข สามไง เด็กๆจำหน้าฉันไว้
ฉันเลข สามไง สวัสดี สวัสดี
สวัสดีเด็กน้อยน่ารัก ใครรู้จักช่วยบอกฉันที
ว่าตัวฉันนี้ชื่อเลขอะ ใช่แล้ว ใช่แล้วคนเก่ง
ตัวฉันเองชื่อเลข สี่ไง เด็กๆจำหน้าฉันไว้
ฉันเลข สี่ไง สวัสดี สวัสดี
สวัสดีเด็กน้อยน่ารัก ใครรู้จักช่วยบอกฉันที
ใช่แล้ว ใช่แล้วคนเก่ง ตัวฉันเองชื่อเลข ห้าไง
เด็กๆจำหน้าฉันไว้ ฉันเลข ห้าไง สวัสดี สวัสดี
เรียนรู้เลขหนึ่งถึงห้า ว่าหน้าตาฉันเป็นอย่างนี้
เด็กๆช่วยนับอีกที หนึ่งถึงห้านี้นับพร้อมๆกัน
1…. 2 …. 3 …. 4 …. 5 ….
กิจกรรมคณิตคิดสนุก
ทักษะกระบวนการคิดด้านคณิตศาสตร์ มีความสำคัญต่อการดำเนินชีวิตประจำวันและเป็นพื้นฐานสำคัญของการคิดด้านต่างๆ ทางแผนกอนุบาลเห็นถึงความสำคัญด้านนี้จึงได้จัดกิจกรรมที่ส่งเสริมทักษะด้านคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยขึ้น
วันเมื่อวันที่ 29 – 30 กรกฎาคม 2551 ณ ลานอเนกประสงค์แผนกอนุบาล
ผู้สืบค้น นางสาวพิชญา ทองจันทร์
ศิริลักษณ์ วุฒิสรรพ์ ( 2551: 28-29 ) กิจกรรมควรออกแบบให้กระตุ้นความคิดทางคณิตศาสตร์ ช่วยให้เด็กรู้สึกสบายๆ กับการแก้ปัญหา สร้างความรักความชอบต่อการทำคณิตศาสตร์ การประเมินผลเน้นการประเมินการจัดกิจกรรม และกิจกรรมต้องเน้นเด็กเป็นศูนย์กลางเพื่อสร้างความมั่นใจให้กับเด็ก เน้นการประสบการณ์ของเด็กเป็นรายบุคคล ปัญหาและคำตอบจะนำมาใช้ในแง่การวิเคราะห์และประเมินผล โดยการรวบรวมข้อมูลโดตัวเด็กเอง ครู ผู้ปกครอง การร่วมกันแลกเปลี่ยนความคิดเห็น การรายงานผลการวิเคราะห์ให้กับผู้ปกครอง ตัวอย่างงานของเด็ก การบันทึกความก้าวหน้าของเด็กจะต้องมี กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับนิทาน เรื่องราวที่เป็นสถานการณ์เชื่อมโยงไปสู่การแก้ปัญหา ได้ทำกิจกรรมที่ช่วยให้เกิดการแก้ปัญหา รวมถึงกิจกรรมที่พัฒนาทักษะเกี่ยวกับการวัดความยาว พื้นที่ความจุปริมาตรและเวลา ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้จะเกี่ยวข้องกับการเรียนรู้การใช้ภาษา การจดบันทึกข้อมูล การคาดคะเนการประเมิน และวิธีการแสดงผลข้อมูล
กิจกรรมจะต้องกระตุ้นเด็กให้ใช้คณิตศาสตร์แก้โจทย์ปัญหา ได้ใช้การสื่อสารอธิบายความคิดทางคณิตศาสตร์ และสร้างแนวทางการใช้คณิตศาสตร์ในชีวิตประจำวัน ทำให้เด็กมีกิจกรรมที่มีความหมายในการสร้างสังคมของเด็ก ได้เชื่อมโยงประสบการณ์ทางคณิตศาสตร์กับวิชาอื่นๆ ในโลกแห่งความจริง ได้รับการกระตุ้นให้เกิดการสื่อสาร โดยผ่านการตั้งคำถามและโต้ตอบเกี่ยวกับความคิดทางคณิตศาสตร์ และให้มีกิจกรรมเกี่ยวข้องกับคณิตศาสตร์ เช่น ให้ทำกิจกรรมเกี่ยวกับกราฟหรือภาพแสดงข้อมูล ซึ่งจะช่วยสร้างทักษะการเรียงลำดับ การจัดประเภท การเปรียบเทียบความเหมือน ความต่าง ในขณะที่เด็กรวบรวมข้อมูลและจัดการกับข้อมูล ได้ทำการเปรียบเทียบและสรุปผล อาจทำกิจกรรมเป็นกลุ่มและรายบุคคล รวมถึงการทำการสำรวจสิ่งแวดล้อม ห้องเรียนและโรงเรียน มีกิจกรรมการจัดกลุ่มสิ่งของ การนับ การเขียนกราฟรูปภาพและใช้วิธีต่างๆ ในการรวบรวมข้อมูลและแสดงข้อมูล
สิ่งที่คาดหวังมากที่สุด ก็คือ เมื่อผ่านปฐมวัย เด็กจะยังคงสนุกสนานกับการใช้ภาษาคณิตศาสตร์และใช้ได้อย่างถูกต้องและในการเล่นของเด็กก็จะแสดงถึงความก้าวหน้าในการใช้หลักการและเหตุผลทางคณิตศาสตร์ เด็กจะกระตือรือร้นที่จะจัดกระทำและทดลองกับสิ่งรอบๆ ตัวบล็อกจะถูกจัดเรียงตามรูปร่างหรือขนาด มีการเปรียบเทียบความกว้าง ยาว และความลึก ในการจัดประสบการณ์พื้นฐานทางคณิตศาสตร์แก่เด็กปฐมวัยนั้น มีจุดมุ่งหมายสำคัญที่จะเตรียมเด็กให้มีความพร้อมทางคณิตศาสตร์เบื้องต้น นั่นคือ ให้เห็นคุณค่าของคณิตศาสตร์ให้ใช้เหตุผลเชิงคณิตศาสตร์ได้ ให้สื่อสารคณิตศาสตร์เป็น ให้แก้ปัญหาได้ และมีความมั่นใจในความสามารถการทำคณิตศาสตร์ของตน ประสบการณ์ที่จัดต้องเป็นประสบการณ์ตรงที่เหมาะกับวัย มีจุดประสงค์เพื่อพัฒนาความคิดรวบยอดทางคณิตศาสตร์แก่เด็ก พัฒนาความเข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับคณิตศาสตร์และพัฒนาทักษะคณิตศาสตร์พื้นฐาน__
คณิตศาสตร์มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในชีวิตประจำวันของเด็กในการเล่นและพูดคุยของเด็กนั้น มักจะมีเรื่องคณิตศาสตร์เข้ามาเกี่ยวข้องในชีวิตประจำวันอยู่เสมอ จากคำพูดของเด็กที่เราได้ยินมักจะพบอยู่เสมอว่ามีการพูดึงการเปรียบเทียบ การวัด และตัวเลข เช่น “เอาอันที่ใหญ่สุดให้หนูนะ” “หนูจะเอาอันกลม ๆ นั่นละ” “โอ้โฮ อันนี้ราคาตั้ง 10 บาท” “หนูรู้เบอร์โทรศัพท์ที่บ้านคุณยาด้วย” “วันนี้เราตื่นสาย” “หนูไม่ไปโรงเรียน 8 โมงเช้า” “บ้านคุณยายอยู่ห่างจากบ้านหนู 20 กิโล” “หนูมีเงินตั้ง 5 บ้าน” “คุณแม่ให้เงินหนู 10 บาท” “หนูมีถุงเท้าใหม่ 3 คู่” ประโยคเหล่านี้ล้วนน่าสนใจและแสดงถึงการใช้คำศัพท์ที่เกี่ยวกับคณิตศาสตร์ มีทักษะและความรู้ทางคณิตศาสตร์ที่เป็นพื้นฐานสำหรับการศึกษาที่สูงขึ้น และนำไปใช้ในชีวิตประจำวันต่อไป
ผู้สืบค้น นางสาวแพรวพรรณ ร่วมคิด
จุดมุ่งหมายของการจัดกิจกรรมคณิตศาสตร์
(นิตยา ประพฤติกิจ. 2541: 17 – 19) กล่าวถึงจุดมุ่งหมายของการจัดกิจกรรมคณิตศาสตร์ไว้ดังนี้
1. เพื่อพัฒนาความคิดรวบยอดเกี่ยวกับคณิตศาสตร์ เช่น การ บวกหรือการเพิ่ม การลดหรือการลบ
2. เพื่อให้เด็กรู้จักและใช้กระบวนการในการหาคำตอบ เช่น เมื่อเด็กบอกว่า “หน่อง” หนักกว่า “ปุ้ย” แต่บางคนบอกว่า “ปุ้ย” หนักกว่า “หน่อง” เพื่อให้ได้คำตอบที่ถูกต้อง จะต้องมีการชั่ง น้ำหนักและบันทึกน้ำหนัก
3. เพื่อให้เด็กมีความเข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับคณิตศาสตร์ เช่น รู้จักและเข้าใจคำศัพท์และสัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ขั้นต้น
4. เพื่อให้เด็กฝึกฝนทักษะคณิตศาสตร์พื้นฐาน เช่น การนับ การวัด การจับคู่ การจัดประเภท การเปรียบเทียบ การจัดลำดับ เป็นต้น
5. เพื่อส่งเสริมให้เด็กค้นคว้าหาคำตอบด้วยตนเอง
6. เพื่อส่งเสริมให้เด็กมีความรู้และอยากค้นคว้าทดลอง
ผู้สืบค้น นางสาวอัญชลี วังหินกอง
ขอบข่ายของหลักสูตรคณิตศาสตร์ในระดับปฐมวัย
เพ็ญจันทร์ เงียบประเสริฐ (2542: 14 – 18) กล่าวถึงขอบข่ายของหลักสูตรคณิตศาสตร์ในระดับปฐมวัย ไว้ดังนี้
1. การนับ เป็นคณิตศาสตร์เกี่ยวกับตัวเลขอันดับแรกที่เด็กรู้จัก เป็นการนับอย่างมีความหมาย เช่น การนับตามลำดับตั้งแต่ 1ถึง 10 หรือมากกว่านั้น
2. ตัวเลข เป็นการให้เด็กรู้จักตัวเลขที่เห็นหรือใช้อยู่ในชีวิตประจำวัน ให้เด็กเล่นของเล่นเกี่ยว กับตัวเลขให้เด็กได้นับและคิดเอง โดยผู้เลี้ยงดูเด็กเป็นผู้วางแผนจัดกิจกรรม
3. การจับคู่ เป็นการฝึกฝนให้เด็กรู้จักการสังเกต ลักษณะต่างๆ และจับคู่สิ่งที่เข้าคู่กัน เหมือนกันหรือ อยู่ประเภทเดียวกัน
4. การจัดประเภท เป็นการฝึกฝนให้เด็กรู้จักการสังเกตคุณสมบัติของ สิ่งต่างๆ ว่ามีความแตกต่าง หรือเหมือนกัน ในบาง เรื่อง และสามารถจัดเป็นประเภทต่าง ๆ ได้
5. การเปรียบเทียบ เด็กจะต้องมีการสืบเสาะและอาศัยความสัมพันธ์ระหว่างของสองสิ่งหรือมากกว่า รู้จักใช้คำศัพท์ เช่น ยาวกว่า สั้นกว่า หนักกว่า เบากว่า ฯลฯ
6. การจัดลำดับ เป็นเพียงการจัดสิ่งของชุดหนึ่ง ๆ ตามคำสั่งหรือตามกฎ เช่น จัดบล็อก 5 แท่งที่มีความยาวไม่เท่ากันให้เรียงตามลำดับจากสูงไปต่ำ หรือจากสั่นไปยาง เป็นต้น
7. รูปทรงและเนื้อที่ นอกจากให้เด็กได้เรียนรู้เรื่องรูปทรงและเนื้อที่จากการเล่นตาม ปกติแล้ว ผู้เลี้ยงดูเด็กยังต้องจัดประสบการณ์ให้เด็กได้เรียนรู้ เกี่ยวกับ วงกลม สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยมจัตุรัส สี่เหลี่ยมผืนผ้า ความ ลึกตื้น กว้างและแคบ
8. การวัด มักให้เด็กลงมือวัดด้วยตนเอง ให้รู้จักความยาวและ ระยะ รู้จักการชั่งน้ำหนัก และรู้จักการประมาณอย่างคร่าวๆ ก่อน ที่เด็กจะรู้จักการวัด ควรให้เด็กได้ฝึกฝนการเปรียบเทียบและ การจัดลำดับมาก่อน 9. เซต เป็นการสอนเรื่องเซตอย่างง่าย ๆ จากสิ่งรอบ ๆ ตัว มีการเชื่อมโยงกับสภาพรวม เช่น รองเท้ากับถุงเท้าถือเป็นหนึ่งเซต หรือในห้องเรียนมีบุคคลหลายประเภท แยกเป็นเซตได้ 2 เซต คือ นักเรียน ผู้เลี้ยงดูเด็กประจำชั้น เป็นต้น
10. เศษส่วน ปกติการเรียนเศษส่วนมักเริ่มเรียนในชั้นประถม แต่ผู้เลี้ยงดูเด็กปฐมวัยสามารถสอนได้โดยเน้นส่วนรวมให้เด็กเห็นก่อน การลงมือปฏิบัติเพื่อให้เด็กได้เข้าใจความหมายและมีความคิดรวบยอดเกี่ยวกับครึ่งหรือ ?
11. การทำตามแบบหรือลวดลาย เป็นการพัฒนาให้เด็กจดจำรูปแบบหรือลวดลาย และพัฒนาการจำแนกด้วยสายตาให้เด็กฝึกสังเกต ฝึกทำตามแบบ และต่อให้สมบูรณ์
12. การอนุรักษ์หรือการคงที่ด้านปริมาณ ช่วงวัย 5 ปีขึ้นไป ผู้เลี้ยงดูเด็กอาจเริ่มสอนเรื่องการอนุรักษ์ได้บ้าง โดยให้เด็กได้ลงมือปฏิบัติจริง เพื่อให้เด็กมีความคิดรวบยอดเรื่องการอนุรักษ์ที่ว่า ปริมาณของวัตถุจะยังคงที่ไม่ว่าจะย้ายที่หรือทำให้มีรูปร่างเปลี่ยนไปก็ตาม
ผู้สืบค้น นางสาวสรัญญา เสนาบุตร
กิจกรรมคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
การนับถือว่าเป็นคณิตศาสตร์เกี่ยวกับตัวเลขอันดับแรกที่เด็กรู้จักเด็ก จะเชื่อมโยงตัวเลขกับสิ่งต่างๆกิจกรรมที่เกี่ยวกับการนับควร ให้เด็ก ได้ฝึกจากประสบการณ์จริง อาจให้นับกระดุมเสื้อ นับ ต้นไม้ในสนาม นับหลอดด้าย เป็นต้น
ตัวอย่างกิจกรรม เพื่อฝึกการนับและแยกประเภท
จุดประสงค์ เพื่อฝึกการนับและการแยกประเภท
อุปกรณ์ 1. ส้ม 2-3 ผล
2. มะม่วง 2-3 ผล
3. เงาะ 2-3 ผล (เปลี่ยนเป็นผลไม้อื่น ๆ ได้ตามฤดูกาล)
4. การจาด 5. ผ้าสำหรับคลุม
ขั้นจัดกิจกรรม
1. ผู้เลี้ยงดูเด็กนำส้ม มะม่วง เงาะ ใส่กระจาด แล้วใช้ผ้าคลุมไว้
2. ให้เด็กอาสาสมัครออกมาคลำและบอกว่าเป็นผลไม้อะไร
3. และถามว่าผลไม้ชนิดนั้นมีกี่ผล
4. เมื่อคลำจนครบ ผู้เลี้ยงดูเด็กเปิดผ้าคลุมออกให้เด็กบอกชื่อผลไม้ในกระจาดและช่วยกันนับจำนวนผลไม้
5. ให้เด็กอาสาสมัครออกมาช่วยกันแยกประเภทผลไม้
การประเมินผล
สังเกต
1. จากการร่วมกิจกรรม
2. จากการสนทนาตอบคำถาม
3. จากการค้นหาคำตอบด้วยตนเอง การจับคู่ ถือว่าเป็นกิจกรรมเบื้องต้นของคณิตศาสตร์อีกกิจกรรมหนึ่ง
ตัวอย่างกิจกรรม จับคู่ลูกหมู
จุดประสงค์ เพื่อฝึกจับคู่สิ่งต่าง ๆ ให้เข้าพวกกัน
จุดมุ่งหมาย เพื่อให้เด็กรู้จักการสังเกตลักษณะของวัตถุหรือรูปภาพ ตั้งแต่เรื่องขนาด รูปทรง สี หรือลักษณะรายละเอียดอื่น ๆ
อุปกรณ์
1. แผ่นผ้ายสำลี
2. ภาพลูกหมู
3 ภาพ 3 สี 3. ภาพบ้าน 3 หลัง (ทำตัวฟาง กิ่งไม้ อิฐ)
ขั้นจัดกิจกรรม
1. เล่าเรื่อง “ลูกหมูสามตัว” ให้เด็กฟัง
2. สนทนาซักถามเกี่ยวกับเนื้อหาในนิทาน
3. ให้เด็กอาสาสมัครออกมาจับคู่ภาพลูกหมูกับบ้านที่ลูกหมูแต่ละตัวสร้าง
การประเมินผล
สังเกต
1. จากการร่วมกิจกรรม
2. จากกการสนทนาตอบคำถาม
3. จากการค้นหาคำตอบด้วยตนเอง การเปรียบเทียบ ต้องมีการสืบเสาะและอาศัยความสัมพันธ์ระหว่างของสิงสิ่งว่ามีลักษณะเฉพาะอย่างไร สิ่งที่สำคัญในการเปรียบเทียบคือ เด็กจะต้องมีความเข้าใจเกี่ยวกับลักษณะเฉพาะของสิ่งนั้น และรู้จักคำศัพท์ที่จะต้องใช้ เช่น ยาวกว่า สั้นกว่า สูงกว่า เตี้ยกว่า ใหญ่กว่า เป็นต้น
ตัวอย่างกิจกรรม กระดุมหลากสี
จุดประสงค์ เพื่อฝึกฝนการเปรียบเทียบ (มากกว่าและน้อยกว่า) โดยใช้กระดุม
อุปกรณ์ กระดุมจำหนึ่ง ที่มีสี รูปร่าง และขนาดต่างกัน
ขั้นจัดกิจกรรม
1. หยิบกระดุม 5 เม็ด วางบนโต๊ะ โดยไม่จำเป็นต้องเรียงเป็นแถว
2. ให้เด็กดูพร้อมจำนวนกระดุม
3. ให้เด็กปิดตา แล้วหยิบกระดุมออก 1 เม็ด
4. ให้เด็กลืมตาแล้วบอกจำนวนกระดุมว่ามี “มากกว่า” หรือ “น้อยกว่า” เมื่อเปรียบเทียบกับตอนแรก 5. อาจเปลี่ยนกิจกรรมจากการเปรียบเทียบจำนวนเป็นการเปรียบเทียบขนาดแทน
การประเมินผล
สังเกต
1. จากการร่วมกิจกรรม
2. จากการสนทนาตอบคำถาม
3. จากการค้นหาคำตอบด้วยตนเอง การอนุรักษ์หรือการคงที่ด้านปริมาณ เด็กปฐมวัยมักไม่ค่อยเข้าใจเรื่องการคงที่ของปริมาตรวัตถุ ไม่ว่าจะเปลี่ยนแปลงหรือย้ายที่ก็ตาม การอนุรักษ์ปริมาณของวัตถุควรเริ่มที่กิจกรรมการเล่นทราย และน้ำความคิดรวบยอดในเรื่องการอนุรักษ์ก็คือปริมาณของวัตถุจะยังคงที่ ไม่ว่าจะย้ายที่หรือทำให้มีรูปร่างเปลี่ยนไปก็ตาม
ตัวอย่างกิจกรรม การอนุรักษ์ปริมาณ
จุดประสงค์ เพื่อให้เด็กเรียนรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์ปริมาณ
อุปกรณ์
1. ถ้วยตวงชนิดใส 3-4 ใบ
2. แก้วที่มีขนาดและรูปทรงต่าง ๆ
ขั้นจัดกิจกรรม
1. เทน้ำใส่ถ้วยตวงทั้งหมดที่มี ให้มีปริมารน้ำเท่ากันทุกใบ อาจหยดสีผสมอาหารใส่ลงไปด้วย เพื่อให้เด็กมองเห็นระดับน้ำได้ชัดเจน
2. แจกถ้วยตวงพร้อมกับแก้วเปล่ารูปทรงต่าง ๆ แก่เด็กเป็นคู่ ๆ
3. ให้เด็กเทน้ำจากถ้วยตวงใส่ลงแก้วเปล่ารูปทรงต่าง ๆ
4. ให้เด็กเปรียบเทียบปริมาณน้ำจากแก้วกับถ้วยตวง
5. สนทนาโดยใช้คำถาม “ปริมาณน้ำที่เด็ก ๆ เห็นต่างกันหรือไม่”
6. สรุปเกี่ยวกับการอนุรักษ์ปริมาณ การประเมินผลการเรียนรู้ทักษะพื้นฐานคณิตศาสตร์
ผู้สืบค้น นางสาวดวงแก้ว หอมดี
นิทานพัฒนาทักษะคณิตศาสตร์เด็กปฐมวัย
นิทานพัฒนาทักษะคณิตศาสตร์เด็กปฐมวัย
การเตรียมความพร้อมด้านทักษะพื้นฐานคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย เป็นสิ่งสำคัญที่ครู
ผู้สอนต้องจัดประสบการณ์ให้กับเด็ก เนื่องจากเป็นวิชาบังคับที่เด็กต้องเรียนรู้ในระดับประถมศึกษา
ธรรมชาติของการเรียนรู้ทักษะคณิตศาสตร์ ต้องเป็นไปตามลำดับขั้นตอนจากง่ายไปสู่ยาก โดยเฉพาะการเรียนรู้เรื่องจำนวน หากเด็กยังไม่เข้าใจความหมายของจำนวน เด็กก็ไม่สามารถเรียนรู้ทักษะอื่นๆที่ซับซ้อนขึ้น เช่น การบวก ลบ ต่อไปได้ ดังนั้นการพัฒนาทักษะพื้นฐานคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยให้รู้ค่ารู้จำนวน จึงเป็นสิ่งที่ครูจะละเลยไม่ได้ สิ่งที่ครูต้องตระหนักอย่างมากประการหนึ่งคือ จะใช้นวัตกรรมหรือวิธีการใดที่จะทำให้เด็กเกิดทักษะคณิตศาสตร์ได้อย่างเข้าใจและมีทัศนคติที่ดีต่อการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ขั้นตอนแรกเด็กต้องเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้งห้า ให้เด็กได้หยิบจับ นับสิ่งของรอบๆตัว และต้องทำซ้ำๆสม่ำเสมอ เมื่อเด็กเริ่มเรียนรู้จำนวนโดยการสัมผัสของจริงแล้ว ก็สามารถเริ่มให้เด็กได้ฝึกทักษะในรูปแบบที่เป็นนามธรรมได้บ้าง เช่น การใช้ภาพเป็นสื่อแทนของจริง
จากประสบการณ์การเป็นครูปฐมวัยมานาน พบปัญหาด้านการไม่รู้ค่าจำนวนของเด็กอยู่เสมอ จึงได้ศึกษาวิเคราะห์หาสาเหตุและได้สร้างชุดกิจกรรม BBL ( Brain – Based Learning ) พัฒนาทักษะพื้นฐานคณิตศาสตร์เด็กปฐมวัย การรู้ค่าจำนวน 1-5 เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ชุดกิจกรรมและกระบวนการชุดนี้ออกแบบโดยใช้ความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการทำงานของสมองเป็นฐานข้อมูล BBL ( Brain – Based Learning ) ในการออกแบบการจัดการเรียนรู้ และสร้างชุดกิจกรรม เพื่อพัฒนาด้านสติปัญญาโดยให้เด็กมีประสบการณ์สำคัญเรื่อง จำนวน และสภาพที่พึงประสงค์ เกี่ยวกับการรู้ค่าจำนวน 1- 5 สนองตอบต่อความสามารถและความถนัดในการใช้สมองที่มีต่อการเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้งห้าของแต่ละบุคคล โดยการฝึกให้ปฏิบัติซ้ำ ๆ ประกอบด้วยกระบวนการใช้กิจกรรม 4 ขั้นตอน
1) ขั้นสร้างความสนใจ กิจกรรมที่ใช้ เพลง, เกม/การเคลื่อนไหวประกอบเพลง, การเล่นบทบาทสมมติประกอบเพลง
2) ขั้นให้ประสบการณ์ กิจกรรมที่ใช้ การเล่านิทานประกอบภาพ, การนิทานประกอบแผ่นป้ายสำลี, การเล่านิทานประกอบกาแสดงท่าทาง
3) ขั้นปฏิบัติงานฝึกทักษะ กิจกรรมที่ใช้ เกมการศึกษา, แบบฝึกทักษะ, หนังสือเล่มเล็ก,กิจกรรมศิลปะ
4) ขั้นประเมินผลการเรียนรู้ ( การประเมินพัฒนาการทางสติปัญญา) กิจกรรมที่ใช้แบบประเมินผลการเรียนรู้
ในส่วนของนิทาน จากการศึกษาพบว่า เด็กชอบสื่อประเภทนิทาน และผลจากงานวิจัยหลายชิ้นพบว่าเด็กชอบนิทานประเภทคำคล้องจอง เพราะมีภาษาและเสียงที่มีคำสัมผัสคล้องจอง ทำให้เด็กเพลิดเพลิน และง่ายต่อการจดจำ นำไปพูดต่อได้
ตัวอย่างนิทานในชุดกิจกรรมที่ 1 ตัวเลขสวัสดี
นิทานเรื่อง ตัวเลขสวัสดี
( ผู้แต่ง นาถศจี สงค์อินทร์ )
สวัสดีเด็กน้อยน่ารัก ใครรู้จักช่วยบอกฉันที
ว่าตัวฉันนี้ชื่อเลขอะไร ใช่แล้ว ใช่แล้วคนเก่ง
ตัวฉันเองชื่อเลข หนึ่งไง เด็กๆจำหน้าฉันไว้
ฉันเลข หนึ่งไง สวัสดี สวัสดี
สวัสดีเด็กน้อยน่ารัก ใครรู้จักช่วยบอกฉันที
ว่าตัวฉันนี้ชื่อเลขอะไร ใช่แล้ว ใช่แล้วคนเก่ง
ตัวฉันเองชื่อเลข สองไง เด็กๆจำหน้าฉันไว้
ฉันเลขสองไง สวัสดี สวัสดี
สวัสดีเด็กน้อยน่ารัก ใครรู้จักช่วยบอกฉันที
ว่าตัวฉันนี้ชื่อเลขอะไร ใช่แล้ว ใช่แล้วคนเก่ง
ตัวฉันเองชื่อเลข สามไง เด็กๆจำหน้าฉันไว้
ฉันเลข สามไง สวัสดี สวัสดี
สวัสดีเด็กน้อยน่ารัก ใครรู้จักช่วยบอกฉันที
ว่าตัวฉันนี้ชื่อเลขอะ ใช่แล้ว ใช่แล้วคนเก่ง
ตัวฉันเองชื่อเลข สี่ไง เด็กๆจำหน้าฉันไว้
ฉันเลข สี่ไง สวัสดี สวัสดี
สวัสดีเด็กน้อยน่ารัก ใครรู้จักช่วยบอกฉันที
ใช่แล้ว ใช่แล้วคนเก่ง ตัวฉันเองชื่อเลข ห้าไง
เด็กๆจำหน้าฉันไว้ ฉันเลข ห้าไง สวัสดี สวัสดี
เรียนรู้เลขหนึ่งถึงห้า ว่าหน้าตาฉันเป็นอย่างนี้
เด็กๆช่วยนับอีกที หนึ่งถึงห้านี้นับพร้อมๆกัน
1…. 2 …. 3 …. 4 …. 5 ….
กิจกรรมคณิตคิดสนุก
ทักษะกระบวนการคิดด้านคณิตศาสตร์ มีความสำคัญต่อการดำเนินชีวิตประจำวันและเป็นพื้นฐานสำคัญของการคิดด้านต่างๆ ทางแผนกอนุบาลเห็นถึงความสำคัญด้านนี้จึงได้จัดกิจกรรมที่ส่งเสริมทักษะด้านคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยขึ้น
วันเมื่อวันที่ 29 – 30 กรกฎาคม 2551 ณ ลานอเนกประสงค์แผนกอนุบาล
ผู้สืบค้น นางสาวพิชญา ทองจันทร์